Welk type regering heeft Litouwen?

De Republiek Litouwen is een Noord-Europees land en een van de Baltische staten gelegen langs de zuidoostelijke oevers van de Oostzee. Het was de eerste Sovjetrepubliek die zijn onafhankelijkheid bereikte en leidde tot het herstel van de onafhankelijke staat Litouwen. Sinds de onafhankelijkheid op 11 maart 1990 heeft Litouwen een sterke democratische traditie behouden. Het hield zijn eerste onafhankelijke algemene verkiezingen in oktober 1992, waarin de meerderheid de nieuwe grondwet van het land ondersteunde. In mei 1992 werd een afzonderlijk referendum gehouden, waarbij het herstel van de president van Litouwen werd gesteund door 41% van de kiezers, wat leidde tot de oprichting van een semi-presidentieel systeem.

De regering van Litouwen

De huidige regering van Litouwen is de 17e regering sinds het land zijn onafhankelijkheid bereikte in 1990. De president van Litouwen is het staatshoofd en van hem wordt verwacht dat hij maximaal twee termijnen van vijf jaar vervult. De huidige president, Dalia Grybauskaite, dient haar tweede termijn nadat ze de verkiezingen van 2014 heeft gewonnen. De president houdt toezicht op de internationale aangelegenheden en is ook de opperbevelhebber van het leger van het land. Het kabinet van Litouwen staat onder leiding van de premier die is aangesteld als president. De premier benoemt de rest van het kabinet en andere topambtenaren en rechters van alle rechtbanken in het land. De premier dient met 14 ministers die de leiding hebben over verschillende ministeries waaronder landbouw, cultuur, economie, onderwijs, energie en financiën tussen andere ministeries. Wanneer de premier niet beschikbaar is of niet in staat is zijn verantwoordelijkheden uit te voeren, kan de president een van de ministers benoemen om in zijn plaats te handelen, maar voor niet meer dan 60 dagen.

De rol van de regering van Litouwen

De regering van Litouwen oefent de uitvoerende macht uit in het land zoals gedefinieerd door de grondwet van Litouwen. De overheid houdt toezicht op de zaken van het land, zorgt voor orde en veiligheid in het land en voert wetten en resoluties uit die door de Seimas zijn aangenomen. De overheid coördineert de activiteiten van de 14 ministeries en andere overheidsinstellingen en agentschappen. De president zorgt via de regering voor diplomatieke betrekkingen en onderhoudt de banden met buitenlandse staten. De regering benoemt de diplomatieke vertegenwoordigers naar het buitenland die moeten worden goedgekeurd door de president. Lokaal benoemt de overheid gemeentelijke vertegenwoordigers die het overheidsbeleid bij de gemeenten uitvoeren. De regering legt verantwoording af aan de Seimas, terwijl de ministers verantwoording verschuldigd zijn aan de president en de Seimas. De regering dient bij de Seimas een jaarverslag in over haar activiteiten en begroting.

Overheidsvorming en transitie

Na de verkiezing van de president of de Seimas-verkiezingen wordt van de regering verwacht dat zij haar mandaat aan de president teruggeeft. De terugkeer van het mandaat staat de president toe te verifiëren of de overheid nog steeds de steun van de Seimas geniet of niet. Van de regering wordt verwacht dat ze aftreden als de Seimas weigert het programma van de nieuw gevormde regering goed te keuren, wanneer de premier sterft of ontslag neemt, of wanneer de Seimas geen vertrouwen in de regering heeft. Zodra de regering aftreden, benoemt de president een nieuwe premier die is goedgekeurd door de Seimas. De premier benoemt vervolgens ministers die moeten worden goedgekeurd door de president.