Landen met een president en een premier

Een semi-presidentieel systeem van de overheid is een combinatie van zowel de presidentiële als de parlementaire democratie. Onder dit bestuursstelsel is de president het staatshoofd dat rechtstreeks wordt verkozen door de burgers met enige gevestigde macht over de regering. De premier is het hoofd van de wetgevende macht die wordt voorgedragen door de president maar alleen kan worden ontslagen door de parlement. Normaal gesproken is er overeenstemming over wie van de twee leiders een leidende rol zal spelen in beleidsaangelegenheden. In Frankrijk bijvoorbeeld, dat een typisch semi-presidentieel regeringssysteem heeft, is de verantwoordelijkheid van de president voor het buitenlands beleid, terwijl de verantwoordelijkheid van de premier ligt bij het binnenlandse beleid.

Herkomst en verspreiding van semi-presidentiële uitvoerende systemen

Het semi-presidentiële systeem stamt uit de Duitse Weimar Republiek (1919-1933), maar de term "semi-presidentiële" werd pas in 1958 gebruikt. Het gebruik ervan werd populair tegen het einde van de jaren zeventig, door het werk van Maurice Duverger, toen hij gebruikte het om de Franse Vijfde Republiek te illustreren.

Er zijn verschillende landen over de hele wereld met het semi-presidentiële regeringssysteem, waarvan sommigen meer leunen bij het pure presidentiële systeem met een almachtige president. Anderen hebben een bijna ceremoniële president waar alle krachten bij de premier zitten. Frankrijk biedt bijna een evenwichtige verdeling van de macht tussen de president en de premier. Hoewel de verantwoordelijkheden van beide leiders niet expliciet in de grondwet worden uitgedrukt, is deze in de loop van de tijd geëvolueerd als een kwestie van politiek opportunisme op basis van constitutionele beginselen.

De landen met een semi-presidentieel systeem zijn in het recente verleden toegenomen. De meerderheid van de voormalige communistische landen heeft ook het semi-presidentiële systeem aangenomen, waarbij ongeveer 30% voor het parlementaire systeem gaat en ongeveer 10% voor het presidentiële systeem. Een groot aantal andere landen in Latijns-Amerika, Afrika, Azië en Europa hebben een semi-presidentieel systeem. In het verleden hebben sommige parlementaire of presidentiële democratieën een semi-presidentieel systeem ingevoerd. Armenië verliet het presidentiële systeem in 1994 voor de semi-president, terwijl Georgië ook hetzelfde deed in 2004.

Voordelen van een semi-presidentiële systeem

  • Er is een taakverdeling waarbij de president het staatshoofd is en de premier die de wetgevende macht leidt.
  • Een premier is een extra vorm van checks and balances in de overheid.
  • De premier kan worden verwijderd en zal niet leiden tot een constitutionele crisis.
  • De krachten worden verdeeld onder de twee leiders en beperken de dictatoriale neigingen die in sommige landen worden waargenomen met een puur presidentieel systeem.

Nadelen van een semi-presidentieel systeem

  • Soms is de partij van de president anders dan de politieke partij van de premier en worden ze gedwongen samen te gaan wonen.
  • Het is mogelijk om te resulteren in verwarring en inefficiëntie van de wetgevingsprocessen als de ideologieën van partijen anders zijn.
  • In een situatie van samenwonen en de partij van de president is niet vertegenwoordigd in de uitvoerende macht, dan zijn er waarschijnlijk intra-gouvernementele gevechten die leiden tot lagere niveaus van democratie, instabiliteit van de overheid en soms tot mislukken van de democratie.
  • Als het semi-presidentieel systeem er niet in slaagt presidentiële bevoegdheden te controleren, is de instabiliteit van de uitvoerende macht eerder voelbaar dan de daling van de democratie. Het controleren van de macht van de president is de sleutelfactor die de consolidatie van de democratie zal vergemakkelijken

Landen die zowel een president als een premier hebben

Landenlijst
Algerije
Armenië
Burkina Faso
Kaapverdië
DR Congo
Djibouti
Oost Timor
Egypte
Frankrijk
Georgië
Guinee-Bissau
Guyana
Haïti
Madagascar
Mali
Mauritanië
Mongolië
Namibië
Niger
Palestina
Portugal
Roemenië
Rusland
Sao Tomé en Principe
Senegal
Sri Lanka
Syrië
Taiwan
Tunesië
Oekraïne