Is Antarctica een land? Wie is eigenaar van Antarctica?

Wiens land is het trouwens? Een samenvatting van landclaims op Antarctica

Antarctica is de meest geïsoleerde van de zeven continenten en wordt alleen thuis genoemd door pinguïns en een paar andere diersoorten, evenals wetenschappelijke onderzoekers van over de hele wereld. Dat betekent echter niet dat geen enkel land heeft geprobeerd het in het verleden of heden te claimen. Sterker nog, het lijkt erop dat veel landen zich vandaag het recht voelen op delen van hun grondgebied.

Geografische betekenis van Antarctica

Antarctica is een belangrijke geografische locatie omdat het de locatie is van de zuidpool van de aarde. Er zijn in feite vier verschillende Zuid-Polen: de geografische zuidpool, de ontoegankelijke zuidpool, de geomagnetische zuidpool en de magnetische zuidpool. De aarde draait rond een as, en de geografische zuidpool is waar de as de aardkorst kruist. De ontoegankelijke zuidpool (ook wel de pool van ontoegankelijkheid genoemd) is het punt waarop Antarctica het verst van de kustlijn verwijderd is. Met andere woorden, het is de meest onvergrendelde locatie op het continent. De naam is afgeleid van de geografische locatie en niet de werkelijke moeilijkheid om deze te bereiken. De geomagnetische zuidpool is waar het aardmagneetveld het aardoppervlak snijdt. Dit is anders dan de magnetische zuidpool, omdat de aardmagnetische en magnetische velden van de aarde niet perfect op elkaar aansluiten. De magnetische zuidpool is waar de magnetische velden van de aarde de korst kruisen. De locatie van deze paal verandert voortdurend als gevolg van magnetische drift, die wordt veroorzaakt door de constante beweging van ijzer onder de korst, waardoor de oriëntatie van het magnetisch veld van de aarde verschuift.

Aanvankelijke territoriale aanspraken op Antarctica

Het Verenigd Koninkrijk was de eerste die territoriale aanspraken legde op Antarctica. Hun eerste schip landde daar aan het begin van de 19e eeuw en land werd opgeëist door de ontdekkingsreizigers en bemanningsleden die Britse vlaggen in het ijs staken. Vanwege het barre klimaat was Antarctica niet gekoloniseerd. Omdat er geen nederzettingen werden gevestigd, bleef Antarctica vrij van geschillen over grondclaims. Deze niet-opgeëiste status werd gehandhaafd tot het begin van de 20e eeuw, toen het Verenigd Koninkrijk segmenten van Antarctica claimde. Ze bepaalden welke delen als hun eigen werden gekwalificeerd door de omvang van hun marine-exploraties langs de kustlijn van Antarctica aan te wijzen en vervolgens rechte lijnen naar binnen te trekken naar de geografische zuidpool, waarbij alle delen van het land binnen die grenzen werden opgeëist. Andere landen volgden, waaronder Frankrijk, Noorwegen en de Duitse nazi-partij.

Antarctica Tijdens de Koude Oorlog en de vorming van het Verdrag van Antarctica uit 1959

In het midden van de 20e eeuw legden Argentinië en Chili claims uit op gronden binnen het vermeende Britse grondgebied. Groot-Brittannië had het te druk met de Koude Oorlog om op dat moment enige actie te ondernemen, maar later werd het een punt van ontsteltenis. Dit gebeurde vlak voordat de VS en de Sovjetunie het erover eens waren dat ze nog geen land op Antarctica zouden claimen, maar dat ze het recht hadden om dit in de toekomst te doen. Dit gesprek leidde tot het Verdrag van Antarctica van 1959.

In 1959, Argentinië, Australië, België, Chili, de Franse Republiek, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, de Unie van Zuid-Afrika, de Unie van de Socialistische Sovjetrepublieken, het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland en de Verenigde Staten van Amerika werkten samen om het Verdrag van Antarctica uit 1959 te creëren. Dit was een belangrijke historische gebeurtenis omdat het de VS en de Sovjetunie zag werken aan iets zonder groot conflict. In feite was het een van de eerste grote ontwapeningsacties in de Koude Oorlog. Het verdrag stelt dat alle betrokken partijen "erkennen dat het in het belang van de hele mensheid is dat Antarctica voor altijd zal worden voortgezet om uitsluitend voor vreedzame doeleinden te worden gebruikt en niet het toneel of voorwerp van internationale onenigheid zal worden." Naast de ontwapeningsaspecten van het verdrag, zijn er drie belangrijke bepalingen rond het gebruik van Antarctica. Deze bepalingen zijn ontwikkeld in 1959 en worden nog steeds gebruikt. Ze zijn als volgt:

• Geen militaire aanwezigheid
• Geen mijnbouw
• Geen nucleaire explosies

Deze regels betekenden dat Antarctica moest worden overgelaten aan wetenschappelijke onderzoekers en de natuur, met als doel minimale menselijke negatieve gevolgen. Omdat Antarctica strikt wetenschappelijk is voorgenomen, is het voor onderzoekers verboden enig bewijs te achter te laten dat ze daar zijn geweest. Alle afval of afval van welke aard dan ook gegenereerd tijdens Antarctica moet worden teruggebracht uit Antarctica.

Items die zijn weggelaten uit het Verdrag van Antarctica

Het Verdrag van 1959 verklaarde dat niemand eigenaar was van enig land op Antarctica, maar er bleef een maas in de wet: geen van de landen die betrokken waren bij het opstellen en ondertekenen van het verdrag moest afstand doen van hun territoriale aanspraken. Zoals het verdrag bepaalt in artikel IV, 1:

"Niets in het Verdrag mag worden uitgelegd als: (a) afstand door een verdragsluitende partij van eerder beweerde rechten op of vorderingen op territoriale soevereiniteit op Antarctica."

Dit wordt vaak weerspiegeld door de territoriale lijnen op kaarten, waarbij verschillende segmenten worden aangeduid als behorende tot een van de eerste verdragsondertekenende landen. Er is één groot deel van Antarctica dat niet is geclaimd, omdat het op het moment van het verdrag geen deel uitmaakte van het veronderstelde territorium van iemand. Dit is het grootste deel van het niet-opgeëiste land op aarde en kan niet worden opgeëist omdat het verdrag bepaalt dat alleen de verdragsluitende landen territoriale aanspraken op Antarctica kunnen houden.

Antarctica vandaag

Dankzij de moderne technologie is het nu mogelijk om gebouwen te bouwen die het hele jaar door op Antarctica kunnen worden bevolkt. Dit is gedaan door veel van de landen die betrokken zijn bij het verdrag van 1959, die alleen stations uitsluitend binnen het land bouwden dat ze beweerden. Dit is enigszins vreemd, omdat een deel van het verdrag verklaarde dat iedereen Antarctica zou moeten delen zonder verwijzing naar territorium. Andere landen, zoals China, hebben overal in Antarctica stations gebouwd zonder te verwijzen naar waar bestaande en verouderde claims bestonden.

The Geopolitical Antarctica of Tomorrow

Het is mogelijk dat er veel oliereserves zijn in het Antarctische gebied, wat betekent dat de tweede bepaling in het Verdrag van 1959 betreffende landgebruik in gevaar zou kunnen komen. Er staat dat er op Antarctica geen mijnen zouden zijn, maar dit kan mogelijk een conflictpunt worden. Het bevat ook 70% van het zoetwater in de wereld, wat ook een steeds waardevoller middel is. Voorlopig wordt Antarctica echter nog steeds gebruikt zoals het was bedoeld: als een natuurreservaat en als een wetenschappelijk onderzoekscentrum.